AHMET CEMALİ ADIR

Swap konusunu biraz açalım : Elinizde TL varsa onu satıp istediğiniz para birimini alabilirsiniz ve bunun için bir faiz ödemeniz gerekmez. Ama Elinizde TL yoksa onu ödünç almak durumundasınızdır ve bunun bir maliyeti vardır. İşte bu Swap Faizi, elinde TL’si olmayan yatırımcının; önce TL alıp, onu açığa satıp ardından bununla USD almasının maliyetidir. Swap, takas (Değiş-Tokuş) demektir. Paranın icat olmadığı dönemlerde de insanoğlu takas yapıyordu. Mesela buğday verip meyve , sebze verip tahta almak vb. Bu durumu trampa   (takas) ekonomisine benzetebiliriz . Swap piyasasında “alan” ve “satan” olarak iki taraf bulunur ve bu iki taraf farklı iki para birimini takaslamaktadır. Burada   Long ve Short kavramlarını açıklamakta fayda vardır: “LONG ETMEK” bir şeyi SATIN ALMAK demektir. “SHORTLAMAK”   ise elimizde var olmayan bir şeyi SATMAK demektir. Ancak elimizde olmayan bir şeyi satabilmemiz için önce onu ÖDÜNÇ almamız gerekir. Tabi ki ödünç almanın bir mali...

Yatırım ürünleri arasında garip ama gerçek bir ilişki vardır. Örneğin dolar düşerse altın yükseliyor, dolar ile petrol arasında ise doğru bir orantı gözlemleniyor. Peki yatırım ürünlerindeki bu ilişkilerin sebebi ne? Bu ilişkilere bakarak neye yatırım yapmamız gerektiği konusunda tahmin yürütebilir miyiz? DOLAR & ALTIN İLİŞKİSİ 2016 yılının raporlarına göre %72 oranla  altın  rezervi en çok ABD’de bulunduğu açıklandı. Ancak sadece ABD’de değil, tüm dünyada altın insanlar için adeta bir güvenli liman. Aynı şekilde yatırımcılar da enflasyon gibi risklere karşı altına yatırım yapmayı tercih ediyor. Hal böyle olunca altın fiyatları tüm dünya için büyük önem taşıyor. Altın fiyatlarını etkileyen faktörler arasında faiz politikaları, siyasi gelişmeler ve merkez bankalarının para politikaları başta geliyor. Altın fiyatlarının ne zaman yükselip, ne zaman düşeceğini de gelen bu verilerden öngörebiliyoruz. Ancak bu verileri takip etmek yerine başka şekillerde tahmin yürüt...

Önce bir durum saptaması yapalım. Dünyada işler 3 ay önceye göre daha olumsuz görünüyor. Beklentilerde bozulma var. Bu bozulma kararları etkiliyor ve dolayısıyla piyasaları da bozuyor. Aşağıdaki tablo beklenti bozulmasını yansıtıyor 1 2 3 3 vs 2 Piyasa Göstergeleri 2017 2018 23.03.2019 % USD Endeksi (DXY) 91,00 96,17 96,55 0,4 ABD 10 Yıllık Tahvil Getirisi 2,41 2,69 2,44 -9,3 Almanya 10 Yıllık Tahvil Getirisi 0,42 0,20 -0,02 -110,0 Brent Petrol USD/Varil 66,87 53,80 67,03 24,6 Altın USD/Ons 1.303 1.282 1.314 2,5 Dolar Endeksi 2019’un ilk çeyreğinde önemli bir değişim göstermemiş, ABD 10 yıllık tahvil getirisi 2018’de sergilediği çıkışı kaybetmiş, buna karşılık düşecek diye tahmin edilen Brent petrol yükselişe geçmiş, Almanya 10 yıllık tahvillerinin getirisi ise eksiye düşmüş. Bütün bunlar piyasalardaki olumsuz beklentileri net bir biçimde yansıtıyor. Altında görülen yükseliş güvenli liman...

               İmkansız üçlü hipotezine göre, bir ekonomide aynı anda hem sermaye hareketlerinin serbest olması hem bağımsız bir para politikası izlenmesi hem de döviz kurunda istikrarın sağlanması imkansız. Fakat 2008-2009 küresel krizi sonrasında gelişmiş ülkelerin dünyayı paraya boğması, sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir ortamda gelişmekte olan ülkeleri hem bağımsız para politikası izlemeye hem de döviz kurunda istikrarı sağlamaya zorluyor. Bu “imkansız üçlü”yü alt etme çabasında bizim Merkez Bankası’nın öncü bir rolü var. Fakat Merkez Bankası’nın politikaları sermaye girişlerinin olduğu dönemlerde TL’nin değer kazanmasını önlerken, şu anda olduğu gibi dalga terse döndüğünde değer kaybının önüne geçmekte zorlanıyor.        Bu yöndeki çabanın faturası ise büyümeye çıkıyor. İmkansız üçlü (The impossible trinity) , Ekonomi literatüründeki para politikasıyla ilgili temel konulardan biri. 1999 yılında Nobel ekonomi ödül...